Trump’ın Gümrük Tarifeleri Belirsizlikte: Küresel Ticaret Beklemede
ABD’nin eski başkanı Donald Trump döneminde uygulamaya konulan ve özellikle Çin başta olmak üzere birçok ticaret ortağını hedef alan gümrük tarifeleri, hukuki anlamda ciddi bir belirsizlikle karşı karşıya. Trump, bu tarifeleri uygulamak için Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası’na (IEEPA) dayanmıştı. Ancak, son gelişmeler bu yasanın kapsamının ne kadar geniş olduğunun sorgulanmasına neden oldu.
IEEPA’nın Yetki Sınırları Tartışılıyor
Trump, ABD’ye zarar verdiğini öne sürdüğü ticaret uygulamalarına karşılık olarak, IEEPA’yı kullanarak çeşitli sektörlerde yüksek oranlı vergiler uyguladı. Özellikle çelik, alüminyum ve elektronik gibi stratejik öneme sahip ürünlerde gümrük tarifeleri artırıldı. Ancak kısa süre önce bir federal mahkeme, fentanil kaçakçılığı ve ticaret açıkları gibi konuların IEEPA kapsamında ulusal acil durum tanımına uymadığını belirterek bu yetkinin aşırı kullanıldığına karar verdi.
Bu karar, Trump’ın tarife uygulama stratejisinin yasal temelini zayıflatabilir. Yine de bu karar henüz yürürlüğe girmedi. Çünkü federal temyiz mahkemesi, yürütmenin Yüksek Mahkeme’ye başvurusunu beklerken tarifelerin geçici olarak yürürlükte kalmasına izin verdi.
Yasal Alternatifler Masada
Trump yönetiminin tarifeler için kullanabileceği başka yasal yollar da bulunuyor:
- 232. Bölüm (Ticaret Genişletme Yasası): Bu bölüm daha önce çelik ve alüminyum gibi ürünlerde ulusal güvenlik gerekçesiyle kullanıldı. Yeni soruşturmalar ise yarı iletkenler, ilaçlar ve araç parçalarını kapsayabilir.
- 122. Bölüm: %15’e kadar geçici tarifelere izin verir, ancak yalnızca 150 gün süreyle geçerli olabilir.
- 301. Bölüm: 1974 tarihli Ticaret Yasası’nın bu bölümü, haksız ticaret uygulamalarına karşı hızlı yanıt verilmesini sağlar. Trump daha önce bu maddeyi Çin’e yönelik tarifeler için kullanmıştı.
Tayvan’dan Hızlı Anlaşma Talebi
ABD’nin ticaret politikalarındaki bu belirsizlik, Tayvan gibi ülkeleri doğrudan etkiliyor. Tayvan, özellikle teknoloji ürünleri ihracatı yapan bir ülke olarak, %32’ye varan tarifelerden zarar görme potansiyeline sahip. Bu nedenle, Taipei yönetimi ABD ile özel bir ticaret anlaşması yapılması için baskı yapıyor.
Tayvan Dışişleri Bakan Yardımcısı yaptığı açıklamada, “ABD hükümetinin farklı kolları arasında görüş ayrılığı görmek sevindirici, çünkü bu süreçleri daha şeffaf hale getiriyor,” diyerek olumlu bir bakış açısı sundu.
Tayvan ayrıca, ABD’den enerji, tarım ve savunma ürünleri ithalatını artırarak ticaret dengesini düzeltmeyi öneriyor. ABD otomobillerine uygulanan %17,5’lik verginin düşürülmesi ve Amerikan tarım ürünlerine daha fazla erişim sağlanması gibi adımlar da masada.
Yarı İletken Endişesi
Ancak en büyük endişe yarı iletken sektöründe. ABD’nin uygulayacağı yeni tarifeler, Tayvanlı üreticilerin nakit akışlarını etkileyebilir ve global çip tedarik zincirini bozabilir. TSMC gibi dev firmaların yatırımlarını yeniden gözden geçirmesi söz konusu olabilir. Bu yalnızca Tayvan için değil, küresel teknoloji sektörü için de ciddi bir tehdit oluşturabilir.
Kongre Yoluyla Çözüm Zor
Trump kampı için başka bir çözüm de Kongre’den geçmek. Ancak hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’da dar çoğunluklar nedeniyle bu yol siyasi açıdan zorlu. Ayrıca, müttefik ülkelere uygulanan tarifelerin geri tepmesi riski, Kongre desteğini daha da belirsiz hale getiriyor.
Küresel Etkiler ve Gelecek Senaryoları
Bu süreç yalnızca ABD’nin iç politikasını değil, küresel tedarik zincirlerini, ticaret anlaşmalarını ve piyasa dengelerini doğrudan etkileyecek bir dönüm noktası olabilir. Yüksek Mahkeme’nin vereceği karar, başkanlık yetkilerinin sınırlarını yeniden tanımlayabilir. Aynı zamanda, Washington ile Asya’daki ticaret ortakları arasında daha dengeli bir ilişki kurulup kurulamayacağı da bu süreç sonunda
👉 Daha fazla içerik için teknoread.com‘u ziyaret edin!
