On Yıllık Patent Anlaşmazlığı Uber’in İşini Nasıl Altüst Edebilir?
Az bilinen bir patent ihlali davası, Uber’in iş modeli üzerinde derin etkiler yaratabilir. Carma Technology, Uber’in araçlardaki boş kapasiteyi yolcularla eşleştiren sistemine ilişkin beş patenti ihlal ettiğini iddia ederek 2025’te dava açtı. Bu durum yalnızca Uber’i değil, aynı zamanda benzer hizmet sunan diğer şirketleri de etkileyebilir.
Davanın Arka Planı
Carma, 2007 yılında girişimci Sean O’Sullivan tarafından kuruldu. Yolculuk paylaşımı sistemlerini geliştirdikten sonra GPS tabanlı ücretlendirme ve HOV (yüksek doluluk şeridi) doğrulama hizmetlerine yöneldi. Ancak Uber’in bu sistemleri izinsiz kullandığı iddiası üzerine ABD Teksas Doğu Bölgesi Mahkemesi’nde dava açıldı. Carma, Uber’e karşı kalıcı bir ihtiyati tedbir, telif ücretleri ve tazminat talep ediyor.
İddiaların Geçmişi ve Süreci
Carma, Uber ile ilk olarak 2016 yılında iletişime geçti. Uber o dönemde global olarak hızla büyüyordu ve değerlemesi 66 milyar doları geçmişti. Ancak Carma, Uber’in patent ihlallerinden haberdar olduğunu ve ABD Patent Ofisi’nin de benzer başvuruları reddettiğini belirtiyor.
2016 ile 2019 arasında Uber’in dört farklı başvurusu, Carma’nın mevcut patentleriyle çakıştığı için reddedildi. Bu başvurulardan bazıları tamamen geri çekildi.
Karmaşık Bir Fikri Mülkiyet Savaşı
Carma’nın davası sadece beş patentle sınırlı değil. Aslında bu beş patent, toplamda 30 patentten oluşan bir ailenin parçası. Her biri birden fazla talep içeriyor ve bu da davayı daha karmaşık hale getiriyor. Fikri mülkiyet avukatı Larry Ashery, Uber’in tüm taleplere karşı savunma yapmak zorunda olduğunu ve bunun süreci uzatabileceğini belirtiyor.
Gecikmenin Sebebi: Kaynak ve Strateji
Davanın 9 yıl ertelenmiş olmasının temel nedeni, yüksek dava maliyetleri. O’Sullivan, Uber’in patentleri lisanslamasını umduklarını ancak zamanla yasal süreç başlatmanın zorunlu hale geldiğini ifade etti. Uber ise dava hakkında yorum yapmazken, dosyanın Kaliforniya’ya taşınmasını isteyen dilekçeler sundu.
Dava Neden Sadece Uber’e Karşı?
İlginç bir şekilde dava, sadece Uber’i hedef alıyor. O’Sullivan, “Önce en büyük oyuncuya yöneldik,” diyor. Ancak Carma, yaklaşık 60 farklı şirketin daha patent ihlali yaptığını belirtiyor. Bu da gelecekte benzer davaların gündeme gelebileceğini gösteriyor.
Beş Temel Patent
Carma’nın dava dosyasındaki temel iddialar şu beş patente dayanıyor. 2007’de başvurulan ilk patent, araçtaki boş alanın yolcularla eşleştirilmesini sağlayan akıllı bir sistem üzerine kurulu. Uygulama 2008’de Apple App Store’da yayımlandı ve 2010’da patent aldı. Sistem, rotalara göre yolcuları ve sürücüleri eşleştirebiliyor, elektronik ödeme ve kimlik doğrulama gibi özellikler sunuyordu.
2016’ya kadar App Store’da kalmayı başaran uygulama, daha sonra Toyota gibi şirketlerle farklı projelerde değerlendirildi. Uber ve Lyft’in ridesharing kavramını yeniden tanımlamaya çalışmaları ise Carma’nın modelini değiştirmesine neden oldu.
Carma’nın Günümüzdeki Faaliyetleri
Günümüzde Carma, teknolojisini geçiş ücreti yönetimi ve HOV şerit kontrolü gibi hizmetlerde kullanıyor. Uygulama, araç doluluk oranını ölçerek sürücüleri ödüllendiriyor. O’Sullivan’a göre bu sistem, geleneksel altyapılara göre daha uygun maliyetli ve etkili.
Sonuç: Hukukun Üstünlüğü Test Ediliyor
Carma, patent haklarını savunmanın yalnızca kendi çıkarları için değil, tüm sistemin güvenilirliği adına önemli olduğunu savunuyor. Uber’in patent başvurularının USPTO tarafından reddedilmesi ve buna rağmen söz konusu teknolojiyi kullanması, küçük mucitlerin haklarının büyük şirketler karşısında nasıl savunulabileceği sorusunu yeniden gündeme getiriyor.
Uber patent davası, sadece teknoloji savaşının bir örneği değil. Aynı zamanda hukuk sisteminin güç dengeleri karşısında nasıl işleyeceğini de test ediyor.
Daha fazla içerik için teknoread.com‘u ziyaret edin.
