Robotların Yükselişi ve Şehir Yaşamına Etkileri
Havaalanı temizlik görevlerinden restoran teslimatlarına kadar robotlar, şehir yaşamının günlük bir parçası haline geliyor. Ancak bu teknolojik dönüşümün hızına karşılık şehir yönetimleri ve kamu politikaları hâlâ geriden geliyor. Monash Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir araştırma, dünya çapındaki robot yoğunluğu yüksek şehirlerin sosyal ve ekonomik etkiler konusunda yetersiz kaldığını ortaya koyuyor.
Monash Üniversitesi’nin Kritik Araştırması
Asya kıtasındaki Hong Kong, Seul, Şanghay, Singapur, Taipei ve Tokyo şehirlerini kapsayan çalışma, robot yoğunluğu en yüksek altı metropolü mercek altına aldı. Journal of Asian Public Policy dergisinde yayımlanan çalışmada, bu şehirlerin kamusal alanlarda robotlara yönelik hazırlık düzeyi ve politika yeterliliği analiz edildi.
Araştırmayı yürüten Monash Üniversitesi Sosyal Bilimler Okulu’ndan Prof. Michael Mintrom, kamu politikalarının yalnızca güvenliğe odaklandığını, ancak sosyal ve ekonomik boyutların büyük ölçüde göz ardı edildiğini vurguladı.
Yedi Alanda Derinlemesine Analiz
Çalışmada robot teknolojilerinin toplum üzerindeki etkileri şu yedi alanda değerlendirildi:
- Güvenlik
- Gizlilik ve etik
- Üretkenlik
- Estetik uyum
- Ortak tasarım
- Eşit erişim
- İnovasyon
Yalnızca Şanghay, Tokyo ve Taipei’nin ortak tasarıma yönelik politikalar geliştirdiği görülürken, diğer şehirlerde vatandaşların beklenti ve endişelerine yönelik bir politika altyapısı neredeyse yok denecek düzeyde.
Vatandaş Katılımı ve Politika Boşlukları
Prof. Mintrom, “Robotların toplumdaki varlığı artıyor, ancak hükümetlerin bu süreci vatandaşlarla birlikte şekillendirmediğini görüyoruz,” diyerek politika yapım sürecindeki katılımcı eksikliğe dikkat çekti.
Doç. Dr. Shanti Sumartojo ise, özellikle robotların tasarımı ve şehir içindeki kullanım şekillerine ilişkin kararların özel şirketlere bırakılmasının kamu çıkarı açısından sakıncalı olabileceğini vurguladı.
Öngörülü Yaklaşımlar: Ortak Tasarım Neden Gerekli?
Araştırma, mevcut kamu politikalarının “duyarlı” olmaktan öteye geçmesi ve “öngörülü” hale gelmesi gerektiğini savunuyor. Değişen iklim, hızla ilerleyen teknoloji ve toplumsal dönüşümler ışığında, geleceğe yönelik kapsayıcı politika modelleri için ortak tasarım anlayışı kritik bir rol oynuyor.
Doç. Sumartojo’ya göre ortak tasarım, politika üreticilerinin robotik teknolojilerin getirdiği karmaşık sorulara daha etkili cevaplar vermesini sağlayabilir.
Gelecek İçin Daha Kapsayıcı Politikalar Gerekli
Araştırmacılar, robotların kamusal alanda daha görünür hale geleceği bir geleceğe hazırlanmak için hükümetlerin toplumla aktif etkileşim içinde olması gerektiğini savunuyor. Prof. Mintrom bu konuda şunları söylüyor:
“‘Robotlarla nasıl birlikte yaşayacağız?’, ‘Hangi teknolojik değişiklikler kabul edilebilir?’, ‘Toplumda neyi korumalıyız?’ gibi sorular, politika gündemlerinde çok daha fazla yer almalı.”
Monash Üniversitesi araştırma ekibi, bu bulguların Avustralya da dahil olmak üzere tüm dünyada daha proaktif ve vatandaş odaklı teknoloji politikalarının önünü açmasını umuyor.
Daha fazla yapay zeka içeriği için Yapay Zeka ve Robotik kategorimizi ziyaret edin.
