Siyanokoronen: Kozmik Kimyada Yeni Bir Dönüm Noktası
Bilim insanları, yıldızlar arası uzayda şimdiye kadar keşfedilen en büyük polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) olan siyanokoroneni (C₂₄H₁₁CN) tespit etti. Bu molekül, karbon açısından zengin ve yıldız oluşumunun beşiği olarak bilinen TMC-1 moleküler bulutunda bulundu.
Keşif, kısa süre önce The Astrophysical Journal Letters’da yayımlandı ve 2025 Amerikan Astronomi Derneği toplantısında duyuruldu. Siyanokoronen, 7 benzen halkası ve bir siyano grubundan oluşan prototipik bir PAH türevi olarak biliniyor.
Nasıl Keşfedildi?
Araştırma ekibi öncelikle siyanokoroneni laboratuvar ortamında sentezledi. Ardından mikrodalga spektroskopisi kullanarak molekülün benzersiz spektral izini elde etti. Bu veri, NSF Green Bank Teleskobu (GBT) ile yapılan gözlemlerle karşılaştırıldı ve molekül, 17,3 sigma güven düzeyiyle doğrulandı. Bu, astronomi için oldukça sağlam bir kanıttır.
Siyanokoronen, şimdiye kadar uzayda gözlemlenen en büyük bireysel PAH olup, karbon açısından oldukça zengin bir yapı sunuyor. Üstelik gözlemlenen miktarı, daha küçük PAH molekülleriyle karşılaştırılabilir düzeyde. Bu durum, büyük aromatik moleküllerin uzayda beklenenden daha yaygın olabileceğine işaret ediyor.
Yaşamın Kimyasal Temellerine Işık Tutuyor
Bu keşif, PAH’ların sadece karbon rezervuarı değil, aynı zamanda yaşam için öncü moleküller olabileceği fikrini destekliyor. Araştırmanın kuantum kimyasal modeli, siyanokoronenin soğuk uzay koşullarında koronen ve CN radikali arasındaki reaksiyonlarla oluşabileceğini gösteriyor.
Bu durum, yıldızlar doğmadan önce bile kompleks organik moleküllerin oluşabileceği anlamına geliyor.
Evrensel Organik Kimya İçin Bir Kanıt
Siyanokoronenin tespiti, evren genelinde gözlemlenen kızılötesi emisyon bantlarının PAH’lar tarafından üretildiği yönündeki “PAH hipotezini” de güçlendiriyor. Ayrıca bu moleküller, meteorlar ve asteroitler gibi Güneş Sistemi’ndeki yapılarla doğrudan kimyasal bağlantılar kurmamıza olanak tanıyor.
Baş araştırmacı Gabi Wenzel, “Her yeni keşif, evrendeki karmaşık organik kimyanın kökenlerini ve belki de yaşamın yapı taşlarının başlangıcını anlamaya bizi bir adım daha yaklaştırıyor” diyor.
Daha fazla bu kategoriden içerik için Bilim ve Geleceğin Teknolojileri kategorimizi ziyaret edin.
