Minnesota Üniversitesi araştırmacıları, Jüpiter’in aurorasında daha önce hiç görülmemiş yeni bir plazma dalgası keşfetti. Bu önemli bulgu, yalnızca Jüpiter’in manyetik yapısını anlamamıza katkı sunmakla kalmıyor, aynı zamanda Dünya’nın manyetik alanının bizi Güneş’in zararlı radyasyonundan nasıl koruduğunu daha iyi kavramamıza da yardımcı oluyor.
Juno verilerinden tarihi gözlem
Keşif, NASA’nın Juno uzay aracı tarafından Jüpiter’in kuzey kutbu üzerinde gerçekleştirilen alçak yörünge uçuşundan elde edilen verilere dayanıyor. Minnesota Üniversitesi ekibi, bu verileri ilk kez ayrıntılı şekilde analiz ederek Jüpiter’in kutup bölgelerindeki aurora aktivitelerini inceledi. Araştırma, Physical Review Letters dergisinde yayımlandı.
Ali Sulaiman, Minnesota Üniversitesi Fizik ve Astronomi Okulu’nda yardımcı doçent, keşfin önemini şu sözlerle vurguladı:
“James Webb Uzay Teleskobu bize auroranın kızılötesi görüntülerini sundu, ancak Juno, Jüpiter’in etrafında kutup yörüngesinde dönen ilk uzay aracı. Bu nedenle elimizde benzersiz veriler var.”
Dünya’dan farklı aurora yapısı
Jüpiter’in çevresindeki boşluk, atomların elektron ve iyonlara ayrıldığı aşırı ısınmış madde hali olan plazma ile doludur. Bu parçacıklar gezegenin atmosferine doğru hızlandırıldığında gazlar parlayarak auroraları oluşturur.
Dünya’da yeşil ve mavi ışıklarla görsel şölen yaratan auroralar, Jüpiter’de çıplak gözle görülemez; yalnızca UV ve kızılötesi cihazlarla gözlemlenebilir.
Ekip, Jüpiter’in kutup plazmasının son derece düşük yoğunluğu ve güçlü manyetik alanı nedeniyle plazma dalgalarının çok düşük frekanslarda oluştuğunu ortaya koydu. Bu, Dünya çevresinde gözlemlenen plazma dalgalarından tamamen farklı bir özellik.
Gelecek araştırmalara ışık tutacak
Profesör Robert Lysak, plazma dinamiklerini şöyle özetledi:
“Plazma bir akışkan gibi davranabilirken, aynı zamanda hem kendi manyetik alanından hem de dış manyetik alanlardan etkilenir.”
Çalışma, Jüpiter’in karmaşık manyetik alanının, aurora aktivitesinin Dünya’daki gibi halka biçimi yerine kutup başlıklarına doğrudan parçacık akışına izin verdiğini de ortaya çıkardı.
Juno misyonu devam ettikçe bu yeni plazma dalgasının ayrıntılarını aydınlatacak daha fazla verinin toplanması hedefleniyor. Araştırma ekibinde Minnesota Üniversitesi’nden Ali Sulaiman, Robert Lysak, Sadie Elliott ve Iowa Üniversitesi ile Güneybatı Araştırma Enstitüsü’nden bilim insanları yer aldı.
Daha fazla uzay haberi için Uzay Bilimleri kategorimizi ziyaret edin.
