Mars Neden Bu Kadar Hızlı Kurudu? Bilim İnsanları Cevabı Buldu.
Sularla Kaplı Bir Gezegenden Çöle
Kızıl Gezegen Mars, geçmişte suyla dolu okyanuslara, nehirlere ve göllere sahipti. Bugün ise kuru, soğuk ve yaşama elverişsiz bir gezegen. Bu dönüşümün nasıl bu kadar hızlı gerçekleştiği bilim dünyasında uzun süredir bir gizemdi.
Kuruyan Nehirler ve Kayıp Atmosfer
Mars yüzeyindeki kurumuş nehir yatakları, kil mineralleri ve antik kıyı şeritleri, bir zamanlar sıvı suyun gezegende bolca bulunduğunu gösteriyor. Ancak artık Mars’ta sıvı su yok; çünkü atmosferi buharlaşmaya engel olacak kadar yoğun değil. Bilim insanları, gezegenin atmosferini nasıl bu kadar hızlı kaybettiğini araştırıyor.
Güneş ve Kozmik Parçacıkların Etkisi
Mars’ın düşük yerçekimi ve zayıf manyetik alanı, Güneş’ten ve galaksiden gelen yüklü parçacıkların atmosferine ulaÅŸmasını kolaylaÅŸtırıyor. Bu parçacıklar, su moleküllerini parçalayarak hafif hidrojen atomlarının uzaya kaçmasına neden oluyor.
Mevcut Kayıp Hızı Yeterli Değil
Bugün Mars, saniyede yaklaşık 500 gram hidrojen kaybediyor. Yıllık toplam kayıp yaklaşık 16 bin ton. Ancak geçmiÅŸte atmosferin buharlaÅŸması çok daha hızlı olmalıydı. Åžu anki oran, Mars’ın bu kadar kurumasını açıklamaya yetmiyor.
Curiosity’nin Gözlemleri ve İklim Dalgalanmaları
Curiosity keÅŸif aracı, Gale Krateri’nde göl tortuları ve kuru tabakaların ardışık katmanlarını keÅŸfetti. Bu da Mars’ın ikliminin zamanla deÄŸiÅŸtiÄŸini, yağışlı ve kurak dönemlerin birbirini takip ettiÄŸini gösteriyor.
Mars’ın Eğik Ekseni ve Büyük Değişimler
Bilim insanları, bu dalgalı iklimin Mars’ın eksen eğikliğiyle ilgili olduğunu keşfetti. Mars’ın ekseni geçmişte 66 dereceye kadar eğilebiliyordu. Bu da kutuplardaki buzun daha kolay buharlaşmasına, atmosferdeki nemin artmasına ve rüzgarlarla hidrojenin üst katmanlara taşınmasına neden oluyordu.
Sonuç: Mars’ın Hızlı Atmosfer Kaybı
Bu döngüler, Mars’ın atmosferinin çok daha hızlı bir şekilde uzaya kaçmasına yol açtı. Sonuç olarak, bir zamanlar su zengini olan gezegen bugün kuru ve cansız bir çöl haline geldi.
Dünya Neden Bu Kadar Şanslı?
Bilim insanları, Dünya’nın bu kaderi paylaşmamasının nedeninin Ay olduğunu hatırlatıyor. Ay, Dünya’nın eksen eğikliğini sabitleyerek benzer felaketleri önlemiş olabilir.
