James Webb Uzay Teleskobu (JWST), Plüton’un atmosferinde Güneş Sistemi’nde benzeri olmayan bir iklim türünü ortaya çıkardı. 2015 yılında NASA’nın New Horizons uzay aracı tarafından gözlemlenen mavi pusun yalnızca görsel bir oluşum olmadığı, aynı zamanda gezegenin iklimini düzenleyen ana unsur olduğu artık netleşti.
Yüksek İrtifa Pusu ve Plüton’un Soğuk İklimi
Paris Gözlemevi’nden gökbilimci Tanguy Bertrand’ın öncülüğünde yürütülen çalışmada, Plüton’un atmosferinde metan ve nitrojenin güneş ışığıyla etkileşime girerek oluşturduğu karmaşık organik pusun, gündüzleri güneş ışığını emdiği, geceleri ise kızılötesi radyasyon olarak dışarı yaydığı tespit edildi. Bu da atmosferin olağan dışı şekilde soğumasını sağlıyor.
Pus, Plüton’un üst atmosferini yaklaşık -203°C’ye kadar düşürüyor. Bu sıcaklık, önceki tahminlerden 30 derece daha düşük. Bilim insanları bu olgunun yalnızca Plüton’a özgü olmadığını, benzer yapılar Triton ve Titan gibi puslu uydularda da mevcut olabileceğini düşünüyor.
Yeni Nesil Araçlarla Gelen Doğrulama
Uzun süre bu teoriyi test etmek mümkün olmamıştı. Çünkü Plüton’un uydusu Charon, teleskop verilerinde sinyallerin karışmasına yol açıyordu. Ancak JWST’nin güçlü kızılötesi ayırma kabiliyeti sayesinde 2022’de Plüton’un pusu, Charon’dan ayrıştırılarak net şekilde analiz edilebildi.
California Üniversitesi’nden Xi Zhang, bu gelişme hakkında “Gezegen biliminde bu kadar kısa sürede doğrulanan hipotez çok nadirdir,” dedi.
Erken Dünya’ya Açılan Pencereler
Araştırmacılara göre Plüton’un pus yapısı, sadece Güneş Sistemi’ndeki atmosferik süreçlere değil, aynı zamanda Dünya’nın tarih öncesi atmosferine de ışık tutabilir. Oksijen öncesi dönemlerde Dünya’nın da benzer bir organik pusla kaplı olması, yaşamın ilk aşamaları için ideal koşulları sağlamış olabilir.
Bu sonuçlar, yalnızca Plüton’un değil, aynı zamanda evrimsel iklim modellerinin yeniden değerlendirilmesine de olanak tanıyor.
Daha fazla uzay haberi için Uzay Bilimleri kategorimizi ziyaret edin.
