Bilim dünyası, 28 yaşındaki Çinli mühendis Zhou Zhongpeng’in şaşırtıcı bir başarısını konuşuyor. Matematikçiler arasında yıllardır “uzaylıların dili” olarak anılan evrensel Teichmüller teorisi (IUT), Zhou’nun çalışmalarıyla nihayet anlaşılmaya başlanıyor. Eğer bulgular doğrulanırsa, bu gelişme 21. yüzyıl matematiğinin en büyük atılımlarından biri olabilir.
IUT Nedir ve Neden Anlaşılamadı?
2012 yılında Japon matematikçi Shinichi Mochizuki, sayılar teorisinde devrim niteliğinde olan ABC varsayımını ispatladığını duyurdu. Ancak 2000 sayfalık IUT adlı çalışması, geleneksel matematik anlayışının çok ötesindeydi: alışılmadık semboller, yeni kavramlar ve farklı bir mantık sistemi içeriyordu. Dünyadaki binlerce matematikçiden sadece yaklaşık 20’si bu teoriyi kısmen anlayabildi. Bazı uzmanlar esprili bir dille “bunu anlamak için uzaylı olmak gerekir” diyordu.
Huawei Mühendisinin Sürpriz Başarısı
Zhou Zhongpeng akademik bir matematikçi değildi. Doktorasını yarıda bıraktıktan sonra Huawei’de algoritma mühendisi olarak çalışmaya başladı. Ancak boş zamanlarında IUT’yi incelemeye başladı. Sadece beş ay içinde teorinin temel noktalarını anlamakla kalmadı; aynı zamanda IUT’yi Fermat’nın Son Teoremi’nin genelleştirilmiş bir versiyonuna uyguladığı bir makale hazırladı.
Bu buluş, 1995’te Andrew Wiles tarafından 130 sayfalık ispatla çözülen Fermat Teoremi’nden bile daha güçlü sonuçlar içeriyor. Westlake Üniversitesi’nden Profesör Ivan Fesenko’ya göre Zhou’nun yöntemi bu karmaşık çözümü yalnızca bir sayfaya sığdırabilir.
Bilim Dünyası İçin Ne Anlama Geliyor?
Zhou’nun çalışması doğrulanırsa, sadece matematikte değil; kriptografi, yapay zeka modellemeleri ve uzay-zaman yapıları konularında da devrimsel etkiler yaratabilir. Yeni kuşak şifreleme algoritmaları, daha etkin yapay zeka mimarileri ve evrenin yapısına dair daha keskin analizler bu sayede mümkün olabilir.
Zhou, mütevazı bir şekilde bunun sadece bir başlangıç olduğunu vurguluyor:
> “Benim işim sadece küçük bir adım. IUT’nin hâlâ onlarca yıllık araştırmaya ihtiyacı var.”
Matematik dünyası Zhou’nun hesaplamalarını dikkatle inceliyor. Eğer doğrulanırsa, akademik kariyeri olmayan bir mühendisin “uzaylıların dilini” çözerek matematiğe damgasını vurduğu bu hikâye, tarihe geçecek.
—
